Pójście dziecka do przedszkola niemal zawsze wiąże się z ogromnymi emocjami – zarówno u małego człowieka, jak i rodziców. Jak przetrwać ten ekscytujący, pełen nowych wrażeń czas? Jak zaopiekować się maluchem i sobą, aby adaptacja w przedszkolu przebiegła pomyślnie?
Co to jest adaptacja w przedszkolu?
Adaptacją w przedszkolu nazywamy czas od momentu pierwszej wizyty dziecka w placówce aż do czasu, gdy poczuje się tam swobodnie.
Może ona przebiegać na wiele sposobów – przedszkola mają różne zasady przeprowadzania takich adaptacji. Jeśli dziecko dołącza do grupy w trakcie roku szkolnego, czasami wygląda ona tak, że przez kilka dni rodzic przyprowadza swoją pociechę i spędzają wspólnie z grupą i nauczyciel(k)ami, aby dziecko mogło stopniowo przyzwyczaić się do nowego otoczenia.
Zdecydowana większość placówek jednak preferuje adaptację bez rodzica, szczególnie gdy od września formowane są nowe grupy dzieci i nie ma możliwości, aby przy każdym dziecku z grupy był ktoś bliski. Część placówek oferuje też zajęcia adaptacyjne przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego lub w weekendy.
Jak przygotować dziecko do pójścia do przedszkola?
Nie ma jednej uniwersalnej metody na to, aby dziecko szybciej odnalazło się przedszkolu. Dlatego mam dla Ciebie kilka rad, a raczej wskazówek, co może pomóc w tym wyjątkowym okresie.
Poznaj przedszkole razem z dzieckiem
Jeśli jest to możliwe, zorganizuj odpowiednio wcześniej wizytę w przedszkolu, aby dziecko mogło zaznajomić się z nowym miejscem i zobaczyć, gdzie będzie spędzało czas. Zwiedźcie sale, poznajcie nauczycieli i pozwól dziecku eksplorować otoczenie. W niektórych przedszkolach są organizowane otwarte piątki lub inne, otwarte dla dzieci z zewnątrz zajęcia – to idealna okazja, żeby pokazać dziecku przedszkole.
Bądź pozytywnie nastawiona/y do adaptacji w przedszkolu
Podkreślaj korzyści, jakie niesie ze sobą pójście do przedszkola. Mogą to być nowi przyjaciele, możliwość zabawy i nauki nowych rzeczy.
Spróbuj znaleźć w otoczeniu dziecko z tego samego przedszkola
Jak to zrobić? Zapytać na lokalnych grupach rodziców. Myślę, że wielu z nich z radością podchwyci pomysł wcześniejszej integracji przedszkolaków.
Rozmawiaj z dzieckiem o przedszkolu
Pogadaj o tym, co dziecko będzie robić w przedszkolu. Postaraj się odpowiedzieć na ewentualne obawy i pytania. Pamiętaj jednak, żeby nie koloryzować. Stawiaj na fakty. Nie wiesz, czy dziecku spodobają się tamtejsze zabawki, więc mów tylko, że prawdopodobnie część z nich będzie dla Twojego dziecka całkiem nowa. Powiedz również, że w przedszkolu odbywają się różne zajęcia. Jeśli masz ich rozpiskę, to możesz je wymienić. Do przedszkola chodzą dzieci – nie wiadomo, z kim zaprzyjaźni się Twój maluch, więc nie musisz ich wszystkich wychwalać pod niebiosa. Mów językiem faktów.
Kształtuj niezależność dziecka
Zachęcaj dziecko do samoobsługi, na przykład w zakresie ubierania się, korzystania z toalety, jedzenia, aby poczuło się pewniej w nowym środowisku. To będzie nie tylko duża pomoc dla pracowników przedszkola, ale przede wszystkim wzmocni pewność siebie dziecka, co może zaowocować szybszą adaptacją w nowym miejscu.
Wielu rodziców martwi się również kwestią zasypiania na drzemki przedszkolaków. Jeśli masz jeszcze czas i możliwości, rozważcie proces nauki samodzielnego zasypiania dziecka, dzięki któremu leżakowanie nie będzie stresujące ani dla Ciebie, ani dla malucha i ułatwi mu adaptację w nowym miejscu.
Stwórz rytuały przed przedszkolem
Pomyśl o specjalnych rytuałach przed pójściem do przedszkola. Może to być np. wspólnie śniadanie, przeczytanie ulubionej książki czy krótka zabawa, aby dziecko miało coś, co kojarzy z pozytywnymi emocjami przed wyjściem. Możecie mieć również swoje wyjątkowe przywitanie lub pożegnanie, które będzie tylko Wasze.
Pobawcie się w przedszkole
Odgrywajcie sytuacje przedszkolne w domu, udając, że jesteście na miejscu. To pomoże dziecku przyzwyczaić się do różnych aktywności, zasad. Będzie to pomocne szczególnie dla dzieci, które nie chodziły wcześniej do żłobka.
Są też świetne książeczki, które pomagają oswoić przedszkole, jak np. Zuzia idzie do przedszkola, Tosia i Julek idą do przedszkola.
Przeżyjcie wspólną adaptację w przedszkolu
Jeśli przedszkole oferuje możliwość, uczestniczcie w dniu adaptacyjnym, kiedy Twoje dziecko będzie mogło spędzić kilka godzin w placówce, aby przyzwyczaić się do atmosfery.
Daj dziecku poczucie kontroli
Pozwól dziecku wybrać, co chce zabrać ze sobą do przedszkola, takie jak ulubiona zabawka czy przytulanka. Każda rzecz, która sprawi, że maluch będzie miał choć cząstkę domu przy sobie, będzie cenna, szczególnie w pierwszych dniach adaptacji przedszkolnej.
Przeczytaj również artykuł o rodzicach helikopterach: https://zasypiamy.pl/rodzic-helikopter-kim-jest-skutki-nadopiekunczosci/
Bądź wyrozumiała/y dla siebie i dziecka
Oczekuj, że pierwsze dni w przedszkolu mogą być trudne zarówno dla Ciebie, jak i dla dziecka. Daj mu czas na zaaklimatyzowanie się i radzenie sobie z nowymi doświadczeniami. Wszystkie emocje są cenne i dają nam informację zwrotną. Jeśli masz taką możliwość, weź kilka dni wolnego na czas adaptacji, aby zatroszczyć się o własne potrzeby i tym samym być dla dziecka wsparciem po emocjonującym dniu.
Pierwszy dzień w przedszkolu krok po kroku
Rano przed przedszkolem:
- Bądź radosny/a i pozytywny/a: Pokaż dziecku swoje podekscytowanie i radość z tego, że zaczyna ono swoją przygodę w przedszkolu.
- Przygotowanie wyprawki: Wspólnie z dzieckiem spakujcie plecak z niezbędnymi rzeczami, takimi jak butelka z wodą, ubranie na zmianę, kolorowanki lub ulubiona zabawka.
- Jeśli chodzi o wyprawkę, przedszkola często publikują takie listy na swoich stronach, dlatego warto tam wcześniej zajrzeć. Można też podpisać rzeczy dziecka – np. markerem do tkanin.
Podczas drogi do przedszkola:
- Rozmawiaj o przedszkolu: Zachęcaj dziecko do rozmowy na temat tego, czego może się spodziewać w przedszkolu – zabawa, nauka, zajęcia, nowi przyjaciele, nowe nauczycielki.
- Zachęcaj dziecko do wyrażania emocji: Upewnij się, że maluch wie, że może mówić o swoich uczuciach i obawach dotyczących przedszkola.
W przedszkolu:
- Jeśli macie swoje specjalne pożegnanie (żółwik, piątka, kombinacja różnych gestów), to dobry moment, aby je wypróbować.
- Nie przeciągaj pożegnania. Wiem, że to bardzo trudne, ale przekaż ja Pani przedszkolance, pomachaj i wyjdź.
- Upewnij dziecko, że przyjdziesz po nie o wyznaczonej porze (np. po zupie/obiedzie/podwieczorku) i życz mu dobrego dnia.
Odebranie dziecka z przedszkola:
- Bądź punktualny/a: Staw się na czas na odbiór dziecka. To pokaże mu, że zawsze może na Ciebie liczyć i jeśli coś mówisz, to dotrzymujesz słowa.
- Wyraź pozytywne emocje na widok swojego dziecka, że wraca z przedszkola. Możliwe, że na Twój widok maluch będzie chciał wyrzucić wszystkie trudne emocje. Pozwól mu na to. Nie hamuj na siłę płaczu i nie neguj jego uczuć. Najlepsze, co możesz teraz zrobić, to po prostu być blisko.
Powrót do domu:
- Zachęcaj do opowiedzenia o wrażeniach, zadawaj precyzyjne pytania: Z kim się dziś bawiłeś/aś? Co jedliście na obiad? Która zabawa podobała Ci się najbardziej? Jakie były zajęcia?
- Znajdźcie czas na relaks: Po powrocie do domu pozwól dziecku zrelaksować się, na przykład czytając mu ulubioną książkę, spacerując czy bawiąc się razem.
Wieczorem:
- Za Wami dzień pełen wrażeń. Zacznij rytuał wyciszania malucha nieco wcześniej, aby ostudzić te emocje. Być może dziecko będzie miało problem z szybkim zaśnięciem. Bądź uważny/a na jego/jej emocje.
Sprawdź artykuł: https://zasypiamy.pl/dlaczego-dziecko-przychodzi-w-nocy-do-lozka-rodzicow/
Jak zadbać o siebie w czasie adaptacji dziecka w przedszkolu?
- Wyrażaj swoje emocje: Nie bagatelizuj swoich własnych uczuć związanych z rozpoczęciem przedszkola przez dziecko. Daj sobie prawo do odczuwania różnych emocji, takich jak niepokój, smutek czy stres, i znajdź kogoś, z kim możesz porozmawiać na ten temat.
- Znajdź grupę rodziców, którzy przechodzą przez podobny proces adaptacji. Wspólne rozmowy z innymi mogą pomóc w zrozumieniu swoich uczuć i zyskaniu wsparcia od innych rodziców. Jeśli nie masz takich osób w otoczeniu, poszukaj grup w mediach społecznościowych, których jest naprawdę wiele. Oczywiście dobrze jest kierować się rozwagą – czasami takie grupy potrafią też bardziej stresować, niż pomagać. Poszukaj takich osób, które mają podobne nastawienie do Ciebie.
- Znajdź chwilę na odpoczynek: Adaptacja dziecka może być męcząca, więc upewnij się, że masz czas na odpoczynek i relaks. Może to być choćby relaksująca kąpiel w wannie, spacer czy ulubiona książka.
- Bądź obecny/a dla dziecka: Choć to dziecko dostosowuje się do przedszkola, nadal znajduj czas na wspólne chwile i rozmowy z nim. To pomoże wzmocnić waszą więź i uczucie zaufania.
- Unikaj poczucia winy: Niektórzy rodzice mogą czuć się winni, że pozostawiają swoje dziecko w przedszkolu. Pamiętaj, że to normalne uczucie, ale nie pozwól, aby poczucie winy dominowało. Przypomnij sobie, że przedszkole jest korzystne dla rozwoju dziecka i może dać mu wiele pozytywnych doświadczeń.
- Bądź elastyczny/a: Adaptacja do przedszkola może być nieprzewidywalna i mogą pojawić się różne wyzwania. Bądź elastyczny/a i gotowy/a dostosować się do zmieniających się okoliczności.
- Dziel się opieką z partnerem/partnerką lub inną bliską Ci osobą: Porozmawiajcie o swoich odczuciach i obawach związanych z adaptacją dziecka. Wspierajcie się nawzajem i pracujcie jako zespół, aby pomóc dziecku w dostosowaniu się do przedszkola.
Pamiętaj, że rodzic, który dba o siebie, będzie mógł lepiej wspierać dziecko w kolejnych wyzwaniach.
Jeszcze jedno. Każde dziecko jest inne, więc niektóre z nich mogą potrzebować więcej czasu na przystosowanie się do nowego otoczenia. Ważne jest, aby starać się przyjmować postawę wspierającą i w miarę możliwości również zadbać o siebie.
Jeśli proces adaptacji będzie Cię niepokoił – nie wahaj się porozmawiać z opiekunkami w przedszkolu. Zawsze możesz również umówić się na konsultację z przedszkolnym psychologiem, lub, jeśli go nie ma, skorzystać z wsparcia zewnętrznego psychologa dziecięcego.
Trzymam za Was kciuki,
Weronika
Zdj. Unsplash
